Trái phiếu là gì

Trái phiếu là một loại chứng khoán thú vị, đóng vai trò như một hợp đồng mà trong đó, người phát hành (người vay tiền) cam kết phải trả cho người nắm giữ trái phiếu (người cho vay) một khoản tiền xác định trong khoảng thời gian cụ thể khi trái phiếu đáo hạn.

Nếu bạn mới bắt đầu tìm hiểu về trái phiếu, có một số khái niệm quan trọng mà bạn cần biết:

• Trái chủ: Trái chủ, hay người mua trái phiếu, là những người đã cho nhà phát hành vay tiền bằng cách mua trái phiếu.
• Trái tức: Trái tức, hay lãi suất hàng năm trên một trái phiếu, được tính dựa trên tỷ lệ phần trăm của mệnh giá và được trả từ ngày phát hành đến khi trái phiếu đáo hạn. Đây là lãi suất được trả theo chu kỳ, thường hàng năm.
• Lợi tức hiện tại: Là tỷ lệ lợi tức được tính dựa trên giá thị trường hiện tại của trái phiếu. Nó có thể thay đổi nếu giá trị thị trường của trái phiếu biến động.

Trái phiếu có thể được giao dịch trước thời hạn đáo hạn, và điều này có thể làm thay đổi lợi tức hiện tại của trái phiếu. Chẳng hạn, nếu bạn cần tiền gấp và muốn bán trái phiếu trước thời hạn, giá trị thị trường của nó có thể biến động. Điều này khiến lợi tức hiện tại của trái phiếu khác biệt so với trái tức ban đầu.

Ví dụ, nếu trái phiếu ban đầu có mệnh giá 10 triệu đồng với trái tức 7%, lợi tức hiện tại có thể là 7,8% nếu giá thị trường giảm xuống 9 triệu đồng, tạo ra một sự khác biệt quan trọng. Điều này làm nổi bật sự linh hoạt của thị trường trái phiếu và cách nó có thể ảnh hưởng đến lợi tức.

Đặc điểm của Trái phiếu

Thu nhập từ trái phiếu đến từ tiền lãi, là khoản thu cố định thường kỳ và không phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của công ty phát hành.

Trái phiếu có thể được phát hành dưới nhiều hình thức như chứng chỉ giấy tờ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử. Thị trường trái phiếu thường là một phần của thị trường vốn, và thời hạn giao dịch thường từ 1 năm trở lên, đặc biệt là ở mục trung và dài hạn.

Trái phiếu được xem là chứng khoán nợ, vì vậy trong trường hợp Công ty phát hành bị giải thể hoặc phá sản, người nắm giữ trái phiếu được ưu tiên thanh toán trước, trước khi chia cho các cổ đông. Ngược lại với người nắm giữ cổ phiếu, họ không có quyền tham gia vào quản lý công ty và không chịu trách nhiệm về việc sử dụng vốn vay của công ty phát hành.

Phát hành trái phiếu là một cách doanh nghiệp lựa chọn để huy động vốn cho hoạt động kinh doanh. Tại sao họ chọn cách này thay vì vay ngân hàng? Dưới đây là một số lý do:

• Giảm phụ thuộc vào vốn vay ngân hàng: Đặc biệt là vốn dài hạn. Phát hành trái phiếu giúp doanh nghiệp đa dạng hóa nguồn vốn và giảm phụ thuộc vào nguồn vốn từ ngân hàng, đặc biệt là vốn dài hạn. Điều này giúp họ có thể mở rộng kinh doanh, phát triển dự án mới hoặc thậm chí thực hiện các thương vụ mua lại/sáp nhập.
• Chi phí huy động vốn thấp hơn: Trong nhiều trường hợp, chi phí huy động vốn từ trái phiếu có thể thấp hơn so với chi phí vay ngân hàng, tùy thuộc vào kỳ hạn.
• Nâng cao hình ảnh và danh tiếng: Việc có mặt trên thị trường trái phiếu giúp nâng cao hình ảnh và danh tiếng của doanh nghiệp đối với các nhà đầu tư. Sự hiện diện này trên thị trường chứng khoán có thể tạo ra ấn tượng tích cực và tăng cơ hội huy động vốn thành công trong tương lai.

Phân loại trái phiếu

Trái phiếu là một phương tiện tài chính linh hoạt và rộng rãi, phù hợp cho nhiều đối tượng đầu tư. Dưới đây là một số loại trái phiếu phổ biến và thông tin chi tiết về chúng:

• Được Chính phủ phát hành nhằm mục đích huy động vốn trung và dài hạn.
• Bao gồm Tín phiếu Kho bạc, Trái phiếu Kho bạc và Công trái xây dựng Tổ quốc.

• Do Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phát hành.
• Nhằm huy động vốn cho công trình, dự án đầu tư của địa phương.

• Phát hành bởi doanh nghiệp, tổ chức tài chính, tín dụng, ngân hàng chính sách có bảo lãnh thanh toán của Chính phủ.

• Phát hành bởi các công ty hoặc các định chế tài chính để huy động vốn cho hoạt động kinh doanh.

• Trái phiếu có đảm bảo: Được bảo đảm thanh toán gốc, lãi khi đến hạn hoặc bảo lãnh thanh toán bởi tổ chức tài chính, tín dụng.
• Trái phiếu không có đảm bảo: Phát hành không kèm tài sản đảm bảo hoặc bảo lãnh của bên thứ ba, phụ thuộc chủ yếu vào uy tín và thương hiệu của chủ thể phát hành.

• Trái phiếu chuyển đổi: Cho phép chuyển đổi thành cổ phiếu thường của doanh nghiệp.
• Trái phiếu có thể mua lại/ trái phiếu thu hồi: Cho phép người phát hành mua lại toàn bộ hoặc một phần trái phiếu đã phát hành trước ngày đáo hạn.