Cổ phiếu ESOP gì?

ESOP (Employee Stock Ownership Plan) là chiến lược phát hành cổ phiếu dành cho người lao động trong công ty, thường đi kèm với các ưu đãi và điều kiện lựa chọn đặc biệt.

Lợi thế nổi bật của ESOP là các doanh nghiệp không phải ghi nhận một khoản chi phí lương thưởng so với thưởng bằng tiền. Bên cạnh đó doanh nghiệp cũng không phải chi trả bằng tiền mặt, mà sử dụng nguồn lợi nhuận giữ lại để phát hành cổ phiếu. Do đó, vốn chủ sở hữu tăng thêm và lợi nhuận được giữ lại để tái đầu tư.

Thông thường, các doanh nghiệp đều sử dụng tiền mặt để khen thưởng người lao động tuy nhiên với công ty cổ phần, nhà quản lý có thêm lựa chọn khác là phát hành cổ phiếu ESOP. Cổ phiếu ESOP được phát hành để thưởng hoặc bán với giá ưu đãi cho nhân viên chủ chốt, mang lại lợi ích như:

• Nếu giá cổ phiếu tăng, thưởng bằng cổ phiếu có thể vượt trội so với tiền mặt.
• Giảm thuế thu nhập cá nhân qua hình thức thưởng bằng cổ phiếu.
• Tạo động lực, nâng cao trách nhiệm và quyền lợi của nhân viên.

• Tăng lượng cổ phiếu lưu hành có thể giảm thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS).
• Nếu tốc độ phát hành cổ phiếu nhanh hơn tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp, cổ đông khác có thể chịu thiệt hại.

Phát hành cổ phiếu ESOP là lấy tiền của cổ đông chia lại cho lãnh đạo và người lao động. Vì thế, ban lãnh đạo công ty có thể tạo lợi nhuận trong ngắn hạn để đạt tiêu chuẩn phát hành ESOP với một vài thủ thuật như cắt giảm chi phí nghiên cứu, phát triển; chi phí quảng cáo, xây dựng thương hiệu. Điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tăng trưởng trong dài hạn của doanh nghiệp.

Nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng khi doanh nghiệp quyết định thực hiện ESOP, để đảm bảo rằng chiến lược này đồng thời đáp ứng được lợi ích của doanh nghiệp và duy trì được sự hài lòng của cổ đông.